Smásjáin
-
Kort af stjörnumerkinu Smásjánni
| Latneskt heiti: |
Microscopium |
| Bjartasta stjarna: | γ Microscopii |
| Bayer / Flamsteed stjörnur: |
13 |
| Stjörnur bjartari +3,00: |
0 |
| Nálægasta stjarna: |
Lacaille 8760 (12,8 ljósár) |
| Messier fyrirbæri: |
0 |
| Loftsteinadrífur: |
Engar |
| Sést frá Íslandi: |
Nei |
Uppruni
Smásjáin er eitt þeirra stjörnumerkja sem franski stjörnufræðingurinn Nicolas Louis de Lacaille bjó til eftir dvöl sína á Góðrarvonarhöfða í Suður Afríku þar sem hann var við stjörnuathuganir árin 1751-52. Merkið táknar vitaskuld vísindatækið smásjána eins og það leit út skömmu eftir að hún var fundin upp.
Engar goðsagnir tengjast merkinu.
Stjörnur
Smásjáin er sunnan við stjörnumerkið Steingeitina, á svæði sem aðeins geymir stjörnur af fimmta birtustigi. Mesta furða er að nokkur hafi ímyndað sér sérstakt stjörnumerki á þessum stað.
-
α Microscopii er þriðja bjartasta stjarna Smásjárinnar (birtustig +4,90). Hún er í 380 ljósára fjarlægð frá jörðinni og fellur í litrófsflokk G (G7). Stjarnan er meira en 160 sinnum bjartari en sólin en nokkru kaldari eða rétt um 4.800°C. Hún er rúmlega 17 sinnum breiðari en sólin og þrisvar sinnum massameiri.
-
γ Microscopii er bjartasta stjarna Smásjárinnar (birtustig +4,67). Hún er í um 229 ljósára fjarlægð frá jörðinni og fellur í litrófsflokk G (G6). Stjarnan er meira en 60 sinnum bjartari en sólin okkar og álíka heit eða um 5.000°C. Hún er 10 sinnum breiðari en sólin og meira en tvisvar sinnum massameiri. Fyrir um 3,8 milljónum ára var Gamma Microscopii aðeins 6 ljósár frá sólinni okkar. Frá jörðu séð skein hún álíka skært og Venus og var því mun bjartari en Síríus sem er, nú um stundir, bjartasta fastastjarnan á næturhimninum.
-
Lacaille 8760 eða AX Microscopii er rauður dvergur (litrófsflokkur M0) í stjörnumerkinu Smásjánni. Hún er ein nálægasta fastastjarnan við sólina í aðeins 12,9 ljósára fjarlægð. Franski stjörnufræðingurinn Nicolas Louis de Lacaille uppgötvaði stjörnuna milli 1751-52. Stjarnan er aðeins 60% af massa sólarinnar og helmingi minni og bíður þess vegna miklu lengri ævi — ef til vill endist hún í allt að 75 milljarða ára.
Djúpfyrirbæri
 |
| Stjörnumerkið Smásjáin og nágrenni. Mynd úr Stellarium hugbúnaðinum |
Engin markverð djúpfyrirbæri eru í Smásjánni.
Stjörnukort
Stjörnukort af Smásjánni í prentvænni útgáfu má nálgast hér.