September 2024
-
Hvað sést á stjörnuhimninum í september?
Í september er loksins orðið nægilegt myrkur til þess að daufustu stjörnurnar sjáist. Júpíter skín skærast á himni en einnig má koma auga á Mars og Satúrnus. Í september verður örlítill deildarmyrkvi á tungli.
HELST Á HIMNI Í SEPTEMBER 2024
7-8. sept - Kvöld og nótt: Satúrnus í gagnstöðu við Jörð. Þá skín reikistjarnan skærast og er á lofti allar myrkurstundir.
9. sept - Morgun: Merkúríus og Regúlus rísa saman upp á morgunhiminninn í aust-norðaustri. Árrisulir geta komið auga á tvíeykið um kl 05 að morgni.
17. sept - Kvöld: Satúrnus og tunglið í fallegri samstöðu. Í suðri og því hæst á lofti um miðnætti.
18. sept - Nótt: Deildarmyrkvi á tungli.
22. sept - Haustjafndægur á norðurhveli
25. sept - Kvöld og nótt: Falleg samstaða Mars, tunglsins og Júpíters í austri upp úr miðnætti.
TUNGLIÐ
Nánari upplýsingar um tunglstöðu hvers dags má finna undir Tunglið í dag.
| Tunglið | Dagsetning | Kvartil | Fróðleikur |
|---|---|---|---|
 |
3. september kl. 01:56 |
Nýtt tungl | Milli Jarðar og sólar og sést því ekki á himni. |
 |
11. september kl. 06.06 |
Fyrsta kvartil (vaxandi) |
Rís í kringum hádegi og er á suðurhimni við sólsetur. Góður tími til að skoða gígana í sjónauka. |
 |
18. september kl. 02:34 |
Fullt tungl | Rís við sólsetur, er hæst á himni um miðnætti, sést alla nóttina |
 |
24. september kl. 18:50 |
Þriðja kvartil (minnkandi |
Rís í kringum miðnætti og er í suðri við sólarupprás. Sést á morgnana. Góður tími til að skoða gígana í sjónauka. |
- Tungl næst Jörðu: 18. september - 357 289 km
- Tungl fjærst Jörðu: 5. september - 406 211 km
NORÐURLJÓS
Á icelandatnight.is, eru bestu upplýsingarnar um geimveðrið og norðurljósaútlit auk skýjahuluspár fyrir Ísland.
REIKISTJÖRNUR Á LOFTI
Merkúríus er morgunstjarna Ljóninu, mjög lágt á lofti í austri fyrir birtingu. Lækkar á lofti þegar líður á mánuðinn og færist yfir í Meyjuna þegar hún nálgast sólina.
Venus er ekki á lofti.
Mars er morgunstjarna í Nautinu en færist yfir í Tvíburana snemma í mánuðinum og fjarlægist um leið Júpíter. Að morgni 26. september er samstaða tunglsins og Mars.
Júpíter er kvöldstjarna í Nautinu. Hann rís um seint á kvöldin og er á lofti fram í birtingu.
Satúrnus er kvöldstjarna í Vatnsberanum, í byrjun mánaðarins lágt á lofti fyrir miðnætti í suðaustri en í suðri við miðnætti í lok mánaðarins. Aðfaranótt 18. september verður falleg samstaða Satúrnusar og tunglsins. Líttu eftir henni í suðri um miðnætti. Tunglið verður deildarmyrkvað kl. 02:44:14.
Úranus er morgunstjarna í Nautinu.
Neptúnus er morgunstjarna í Fiskunum. Aðfaranótt 18. september verður deildarmyrkvað tungl örskammt frá Neptúnusi og mun sjást í sjónauka með víðu sjónsviði.
LOFTSTEINADRÍFUR
Í september eru engar meiriháttar loftsteinadrífur.
LÆRÐU MEIRA
Stjörnuskoðun fyrir alla fjölskylduna er leiðarvísir um stjörnuhiminninn yfir Íslandi.
Í bókinni eru kort þar sem merkt eru áhugaverð fyrirbæri að skoða með handsjónaukum eða litlum stjörnusjónaukum.
VANTAR ÞIG STJÖRNUSJÓNAUKA?
VILT ÞÚ KOMAST Í STJÖRNUSKOÐUN?
Á Hótel Rangá er besta aðstaða landsins til stjörnuskoðunar.
Í litlu húsi með afrennanlegu þaki eru tveir fyrsta flokks rafdrifnir og tölvustýrðir sjónaukar. Stjörnuskoðunarhúsið er opið öll heiðskír kvöld milli kl. 21 og 22:30. Þangað eru öll velkomin og er aðgangur ókeypis, þótt auðvitað sé skemmtilegast að gera sér glaðan dag og snæða kvöldverð á staðnum. Um eina og hálfa klukkustund tekur að aka frá höfuðborgarsvæðinu á Hótel Rangá.
Ég mæli með að fjölskyldur komi á föstudegi eða laugardegi svo yngsta fólkið sé ekki þreytt í skólanum daginn eftir.
Sævar Helgi Bragason