Stjörnufræðivefurinn óskar lesendum sínum gleðilegrar hátíðar með nýjum og glæsilegum myndum af halastjörnunni Lovejoy!
Glæsilegar myndir og myndskeið af halastjörnunni Lovejoy, sem er nýuppgötvuð, hafa verið teknar frá Paranal stjörnustöð ESO í Chile. Halastjarnan hefur skreytt suðurhimininn síðustu daga eftir að hún gerðist mjög nærgöngul sólinni og komst af, öllum að óvörum.
Fyrir örfáum dögum tók Gabriel Brammer, stjörnufræðingur hjá ESO, glæsilegt myndskeið af halastjörnunni Lovejoy rísa upp yfir sjóndeildarhringinn skömmu fyrir sólarupprás. Brammer starfar sem aðstoðarstjörnufræðingur í Paranal stjörnustöðinni í Chile og var að ljúka næturvakt þegar hann tók myndirnar.
„Ég fór út þegar minni vakt lauk, rétt fyrir sólarupprás, til að berja hana augum“segir Gabriel Brammer.„Halinn sást auðveldlega með berum augum en mánasigðin, halastjarnan, Vetrarbrautin og leysigeislastjarnan eru næstum jafn tignarleg að sjá á myndunum og með berum augum.“
Á myndskeiðinu sést einnig þunn mánasigð og örmjór leysigeisli sem skotið er upp í himininn frá einum af VLT sjónaukunum, frammi fyrir fallegri vetrarbrautarslæðunni, er stjörnufræðingar unnu að síðustu mælingum næturinnar.
Guillaume Blanchard, sjóntækjafræðingur hjá ESO, tók fallegar víðmyndir af halastjörnunni Lovejoy og Yuri Beletsky,ljósmyndari ESO, fangaði augnablikið frá Santiago í Chile.
Þessi bjarta halastjarna sást líka úr Alþjóðlegu geimstöðinni. Geimfararnir tókustórglæsilegt myndskeiðaf eldingum á næturhlið jarðar og sést halastjarnan rísa yfir ystu sjónarrönd á því.
Halastjarnan Lovejoy hefur vakið athygli stjörnufræðinga og stjörnuáhugafólks undanfarnar vikur. Það var ástralski stjörnuáhugamaðurinn Terry Lovejoy sem fann halastjörnuna á myndum sem hann tók 27. nóvember síðastliðinn. Fljótlega kom í ljós að hún tilheyrðiKreutz sólsleikjumvegna þess að braut hennar liggur mjög nærri sólinni[1]. Menn fylgdust því spenntir með í síðustu viku þegar halastjarnan fór inn í kórónu sólar og komst næst brennheitu yfirborðinu í aðeins 140.000 km hæð.
Allir áttu von á að halastjarnan myndi sundrast og gufa upp í hita sólarinnar. Öllum að óvörum komst hún af og lét sjá sig hinumeginn sólar stuttu seinna. Hún sést nú frá suðurhveli jarðar, við sólarupprás, prýdd nokkurra milljón km löngum hala úr ís- og rykögnum sem sólvindurinn feykir burt frá halastjörnunni.
Lovejoy heldur áfram að fjarlægast sólina. Ílöng braut hennar ber hana langt út í ystu afkima sólkerfisins. Forvitnilegt er að vita hvort hún birtist aftur á himninum eftir 314 ár eins og spáð er.
[1]Kreutz sólsleikjur er hópur halastjarna sem talinn er hafa orðið til þegar ein stór halastjarna tvístraðist á 12. öld. Öll brotin er á svipaðri braut um sólina.
Frekari upplýsingar
Árið 2012 fagnar European Southern Observatory (ESO), stjörnustöð Evrópulanda á suðurhveli, fimmtíu ára afmæli sínu. ESO er fremsta fjölþjóðlega stjörnustöð Evrópu og ein öflugasta stjörnustöð heims. Hún nýtur stuðnings 15 landa: Austurríkis, Belgíu, Brasilíu, Tékklands, Danmörku, Finnlands, Frakklands, Þýskalands, Ítalíu, Hollands, Portúgals, Spánar, Svíþjóðar, Sviss og Bretlands. Með því að reisa og reka öflugustu stjörnuathugunarstöðvar heims leggur ESO grunninn að mikilvægum uppgötvunum stjörnufræðinga. Í Chile rekur ESO þrjár stjörnuathugunarstöðvar í heimsflokki: La Silla, Paranal og Chajnantor. Á Paranalfjalli starfrækir ESO Very Large Telescope, fullkomnustu stjörnusjónauka heims sem notaðir eru til athugana á sýnilegu ljósi og tvo kortlagningarsjónauka. VISTA er stærsti kortlagningarsjónauki veraldar fyrir innrautt ljós og VLT Survey Telescope er stærsti sjónauki heims sem eingöngu er ætlað að kortleggja himinn í sýnilegu ljósi. ESO er þátttakandi í ALMA, byltingarkenndum útvarpssjónauka og stærsta stjarnvísindaverkefni heims. ESO hyggur einnig á smíði 40 metra risasjónauka, European Extremely Large Telescope eða E-ELT sem verður „stærsta auga jarðar“.
Lars Lindberg Christensen
Head, ESO education and Public Outreach Department
Garching bei München, Germany
Cell: +49 173 3872 621
Email:[email protected]
Þetta er þýðing á fréttatilkynningu ESO eso1153.
Tengdar myndir
Þessa glæsilegu víðmynd af halastjörnunni Lovejoy tók Guillaume Blanchard, sjóntækjafræðingur hjá ESO, þann 22. desember 2011 fyrir framan VLT sjónauka ESO í Chile. Á myndinni sést halastjarnan rísa yfir morgunroðanum og vetrarbrautarslæðan á himninum. Mynd: G. Blanchard(eso.org/~gblancha)/ESO
Þessi glæsilegu mynd af halastjörnunni Lovejoy tók Gabriel Brammer, stjörnufræðingur hjá ESO, morguninn 22. desember 2011. Á myndinni sést tunglið og halastjarnan fyrir ofan morgunroðann fyrir framan vetrarbrautarslæðuna. Leysigeisla er skotið upp í himinninn þar sem stjörnufræðingar vinna að síðustu mælingum næturinnar. Mynd: G. Brammer/ESO
Þessi fallegu mynd af halastjörnunni Lovejoy yfir Santiago í Chile tók Yuri Beletsky, ljósmyndari ESO, klukkan 05:00 að morgni 22. desembers. Mynd: Y. Beletski/ESO
Þessi fallega mynd er hluti af time-lapse myndskeiði sem Gabriel Brammer, stjörnufræðingur við ESO, tók að morgni 22. desember 2011. Gabriel var að ljúka næturvakt í Paranal stjörnustöðinni þegar halastjarnan reis upp fyrir sjóndeildarhringinn, rétt fyrir dögun. Mynd: G. Brammer/ESO
Jólahalastjarnan Lovejoy yfir Paranal
Sævar Helgi Bragason 24. des. 2011 Fréttir
Stjörnufræðivefurinn óskar lesendum sínum gleðilegrar hátíðar með nýjum og glæsilegum myndum af halastjörnunni Lovejoy!
Glæsilegar myndir og myndskeið af halastjörnunni Lovejoy, sem er nýuppgötvuð, hafa verið teknar frá Paranal stjörnustöð ESO í Chile. Halastjarnan hefur skreytt suðurhimininn síðustu daga eftir að hún gerðist mjög nærgöngul sólinni og komst af, öllum að óvörum.
Fyrir örfáum dögum tók Gabriel Brammer, stjörnufræðingur hjá ESO, glæsilegt myndskeið af halastjörnunni Lovejoy rísa upp yfir sjóndeildarhringinn skömmu fyrir sólarupprás. Brammer starfar sem aðstoðarstjörnufræðingur í Paranal stjörnustöðinni í Chile og var að ljúka næturvakt þegar hann tók myndirnar.
„Ég fór út þegar minni vakt lauk, rétt fyrir sólarupprás, til að berja hana augum“ segir Gabriel Brammer. „Halinn sást auðveldlega með berum augum en mánasigðin, halastjarnan, Vetrarbrautin og leysigeislastjarnan eru næstum jafn tignarleg að sjá á myndunum og með berum augum.“
Á myndskeiðinu sést einnig þunn mánasigð og örmjór leysigeisli sem skotið er upp í himininn frá einum af VLT sjónaukunum, frammi fyrir fallegri vetrarbrautarslæðunni, er stjörnufræðingar unnu að síðustu mælingum næturinnar.
Guillaume Blanchard, sjóntækjafræðingur hjá ESO, tók fallegar víðmyndir af halastjörnunni Lovejoy og Yuri Beletsky, ljósmyndari ESO, fangaði augnablikið frá Santiago í Chile.
Þessi bjarta halastjarna sást líka úr Alþjóðlegu geimstöðinni. Geimfararnir tóku stórglæsilegt myndskeið af eldingum á næturhlið jarðar og sést halastjarnan rísa yfir ystu sjónarrönd á því.
Halastjarnan Lovejoy hefur vakið athygli stjörnufræðinga og stjörnuáhugafólks undanfarnar vikur. Það var ástralski stjörnuáhugamaðurinn Terry Lovejoy sem fann halastjörnuna á myndum sem hann tók 27. nóvember síðastliðinn. Fljótlega kom í ljós að hún tilheyrði Kreutz sólsleikjum vegna þess að braut hennar liggur mjög nærri sólinni [1]. Menn fylgdust því spenntir með í síðustu viku þegar halastjarnan fór inn í kórónu sólar og komst næst brennheitu yfirborðinu í aðeins 140.000 km hæð.
Allir áttu von á að halastjarnan myndi sundrast og gufa upp í hita sólarinnar. Öllum að óvörum komst hún af og lét sjá sig hinumeginn sólar stuttu seinna. Hún sést nú frá suðurhveli jarðar, við sólarupprás, prýdd nokkurra milljón km löngum hala úr ís- og rykögnum sem sólvindurinn feykir burt frá halastjörnunni.
Lovejoy heldur áfram að fjarlægast sólina. Ílöng braut hennar ber hana langt út í ystu afkima sólkerfisins. Forvitnilegt er að vita hvort hún birtist aftur á himninum eftir 314 ár eins og spáð er.
Með þessu glæsilega myndskeiði af Lovejoy, jólahalastjörnu ársins 2011, óska Stjörnufræðivefurinn og ESO öllum gleðilegra jóla og farsældar á nýju ári.
Comet Lovejoy from the VLT, Chile from g br on Vimeo.
Skýringar
[1] Kreutz sólsleikjur er hópur halastjarna sem talinn er hafa orðið til þegar ein stór halastjarna tvístraðist á 12. öld. Öll brotin er á svipaðri braut um sólina.
Frekari upplýsingar
Árið 2012 fagnar European Southern Observatory (ESO), stjörnustöð Evrópulanda á suðurhveli, fimmtíu ára afmæli sínu. ESO er fremsta fjölþjóðlega stjörnustöð Evrópu og ein öflugasta stjörnustöð heims. Hún nýtur stuðnings 15 landa: Austurríkis, Belgíu, Brasilíu, Tékklands, Danmörku, Finnlands, Frakklands, Þýskalands, Ítalíu, Hollands, Portúgals, Spánar, Svíþjóðar, Sviss og Bretlands. Með því að reisa og reka öflugustu stjörnuathugunarstöðvar heims leggur ESO grunninn að mikilvægum uppgötvunum stjörnufræðinga. Í Chile rekur ESO þrjár stjörnuathugunarstöðvar í heimsflokki: La Silla, Paranal og Chajnantor. Á Paranalfjalli starfrækir ESO Very Large Telescope, fullkomnustu stjörnusjónauka heims sem notaðir eru til athugana á sýnilegu ljósi og tvo kortlagningarsjónauka. VISTA er stærsti kortlagningarsjónauki veraldar fyrir innrautt ljós og VLT Survey Telescope er stærsti sjónauki heims sem eingöngu er ætlað að kortleggja himinn í sýnilegu ljósi. ESO er þátttakandi í ALMA, byltingarkenndum útvarpssjónauka og stærsta stjarnvísindaverkefni heims. ESO hyggur einnig á smíði 40 metra risasjónauka, European Extremely Large Telescope eða E-ELT sem verður „stærsta auga jarðar“.
Tenglar
Tengiliðir
Sævar Helgi Bragason
University of Iceland
Reykjavík, Iceland
Cell: +354-896-1984
Email: [email protected]
Gabriel Brammer
ESO
Vitacura, Chile
Cell: +56 9 94 89 00 75
Email: [email protected]
Lars Lindberg Christensen
Þetta er þýðing á fréttatilkynningu ESO eso1153.Head, ESO education and Public Outreach Department
Garching bei München, Germany
Cell: +49 173 3872 621
Email: [email protected]
Tengdar myndir